Göynük Bombay Fasulyesi: Bolu’nun Gururu
Bolu’nun Göynük ilçesine özgü Göynük Bombay Fasulyesi, iriliği, parlaklığı ve lezzeti ile tanınan, ülkemizin önemli tarımsal ürünlerinden biridir. Coğrafi olarak belirlenmiş sınırları içinde yetiştirilen bu özel fasulye, tanelerinin beyaz ve iri olmasıyla diğer türlerden ayrılır ve seçkin restoranların vazgeçilmez lezzetlerinden biridir.
Coğrafi Sınır
Göynük Bombay Fasulyesinin yetiştirildiği coğrafi sınır, Bolu’nun Göynük ilçesi ve çevresindeki köyleri kapsar. Bu köyler arasında Taraklı/Sakarya ilçesinin Duman, Pirler, Hacıaliler, Akçapınar köyleri ve Mudurnu ilçesinin Çamoluk, Ormanpınar, Gelinözü köyleri bulunmaktadır. Bu sınır, fasulyenin kendine özgü niteliklerini kazandığı özel bir mikro iklim ve toprak yapısına sahiptir.
Göynük Bombay Fasulyesinin Özellikleri
Göynük Bombay Fasulyesi, “Phaseolus coccineus L.” türünde, sarılıcı özellikte ve geççi bir fasulye bitkisidir. Beyaz ve çok iri taneleri, ovalimsi şekli ve parlaklığı ile dikkat çeker. Baklaları diğer fasulyelere göre daha iri, uzun, pürtüklü ve kalın olup, sert kılçıkları vardır. Coğrafi olarak Eskişehir’e sınır olan bölgede yetişmesi, Karadeniz Bölgesi iklim özelliklerinden ziyade geçit bölgesi iklim özelliklerine uyum sağlamıştır.
Üretim ve Kullanım
Göynük Bombay Fasulyesi, özellikle seçkin restoranlarda fasulye piyazı yapılarak servis edilir. Tanelerinin kabukları biraz kalın olduğundan ya ağır ateşte pişirilmeli ya da haşlanarak kabukların ayrılması sağlanmalıdır.
Üretim Metodu:
Ekim: Mayıs ayında başlar ve haziran ayına kadar devam eder. Tarlalara sonbaharda 2-3 ton/da arasında hayvan gübresi verilerek ekime hazırlanır.
Sulama: Salma sulama yöntemiyle yapılır ve sezon boyunca en az 13-15 defa sulama gerektirir.
Hasat: Baklalar Ağustos ayında olgunlaşmaya başlar ve sonbahara kadar toplanarak kurutulur.
Hasat ve Pazarlama
Olgunlaşan baklalar, bitkiden tek tek toplanarak güneşte kurutulur. Elle harmanlama veya düşük devirli patözlerden geçirilerek harmanlanır. Hasat işlemi kırağı düşünceye kadar devam eder. Hasat sonrası fasulyeler iyice kurutulur ve yabancı maddelerden arındırılır.
Denetleme
Göynük Bombay Fasulyesinin üretimi, Göynük İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, Göynük Belediye Başkanlığı, Tarım Kredi Kooperatifi ve Muhtarlar Derneği tarafından denetlenir. Her yıl Ağustos ayında yapılan rutin denetimlerin yanı sıra gerektiğinde veya şikayet durumlarında da denetimler gerçekleştirilir.
Kalite ve Ekonomik Önemi
Göynük Bombay Fasulyesi, iriliği, parlaklığı, aroma ve lezzeti ile iç ve dış pazarlarda büyük ilgi görmektedir. Yöreye özgü iklim ve toprak yapısı, fasulyenin kalite özelliklerini olumlu yönde etkileyerek ekonomik değerini artırmaktadır. Göynük Bombay Fasulyesi, Bolu’nun önemli tarımsal ürünlerinden biri olarak hem yerel hem de ulusal pazarda kendine sağlam bir yer edinmiştir.
